قیام عشایر جنوب در اشعار و سروده های محلی (۱۳۴۳ – ۱۳۴۱)

قیام مسلحانه و عمومی عشایر سرخی، قشقایی، بویراحمد و ممسنی در سال های نخستین دهۀ 1340 شمسی با سرکوب نیروهای دولتی مواجه گشت. از جمله واکنش های عشایر به اقدامات سرکوبگرانه حکومتی، مبارزۀ فرهنگی و انعکاس عواطف و احساسات خود در قالب سرودن اشعار بود که در این مقاله این اشعار تحلیل و تبیین شده اند. یافته ها، مبین آن است که از آغاز قیام، برخی سرایندگان و شاعران محلی در مدح و منقبت مبارزان عشایر، حماسه سرایی کرده و برداشت عمومی را در باب چرایی و چگونگی قیام، وجوه مذهبی و ملی آن، و نیز اشخاص موثر و راهبر بیان داشتند. دو تن از شاعران، اشعار خویش را به زبان فارسی و بقیه به گویش محلی سروده اند. این مقاله به روش تحقیق تاریخی و همچنین بررسی تاریخ در ادبیات به شیوه تحلیل ادبی، اشعار و سروده های محلی درباره قیام عشایر جنوب را بررسی می کند. abstract in the early years of 1340s, armed and public uprising of sorkhi, qashqaee, boyerahmad and mamasani tribes was suppressed by the government. one means of reaction to such government measures included cultural campaign and reflection of emotions and passions in form of poems some of which are surveyed in the present study. findings show that from the very beginning of the uprising, local poets and singers wrote and sung heroic verses in praise of tribes' warriors and expressed public concern about the why and how of the uprising, its religious and national aspects as well as its influential leaders and figures. two of the poets sung their songs in persian while others sung theirs in the local dialect. through its application of the historical research methodology as well as a survey of history in literature by means of a literary analysis, the present article reads local poems of the uprising.       keywords: sorkhi, qasgqaee, and boyerahmad tribes, habib allah shahbazi, mollah gholam hossein siahpour jalil, abdolah khan zargham pour, naser khan taheri